Thắp sáng niềm tin

Có thể nói, trong suốt hành trình thiêng liêng đi tìm mộ chí các liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam trên nước bạn, các cán bộ, chiến sĩ đội K73 đã nhận được sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của những người dân sở tại. Sự giúp đỡ đó cũng khẳng định rằng, dấu ấn tốt đẹp về hình ảnh quân tình nguyện Việt Nam trong lòng người dân nước bạn vẫn còn lưu giữ mãi với thời gian. Chính vì vậy mà tại tỉnh Battambang rộng lớn và phồn vinh ngày nay, các anh đã tìm được hài cốt liệt sĩ tại vị trí trước kia là nghĩa trang chôn cất quân tình nguyện Việt Nam. Để từ đây, nhiều ngôi mộ liệt sỹ đã được các anh tìm, quy tập và hồi hương...

Trong khuôn viên đất của gia đình bà Sok Channy ấp Phlov Meas, xã Phlov Meas, huyện Rotanak Mondol, sau khi đội hợp tác nhận được nguồn tin gia đình cung cấp có hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam, Đại tá Vĩnh Chăn Thi, đội trưởng đội hợp tác tỉnh Battambang đã dẫn đội K73 đến tìm kiếm, quy tập. Thời điểm này, vườn nhãn của bà Sok Channy đang vào vụ thu hoạch nếu đào tìm sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của nhãn. Tuy nhiên, bà vẫn đồng ý để đội K73 tiến hành đào tìm, quy tập. Quá trình mở rộng tìm kiếm, ngay trước quán café của gia đình bà đang buôn bán cũng nghi ngờ có thêm hài cốt liệt sĩ. Sau khi đội K73 trao đổi với gia đình, bà đã tạm dừng kinh doanh để nhường chỗ cho đội K73 phá nền tìm kiếm. Kết quả tại khu vực đất bà Sok Channy đã quy tập được 21 bộ hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện Việt Nam.

Là người bạn đồng hành cùng đội K73, Đại tá Vĩnh Chăn Thi, Đội trưởng đội Hợp tác tỉnh Battambang xúc động cho biết: “Battambang là một chiến trường ác liệt. Bản thân tôi đã từng sống và chiến đấu cùng bộ đội Việt Nam tại mảnh đất này. Tôi luôn cảm kích tấm lòng của các chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam đã cùng chịu đựng gian khổ để chiến đấu cùng với lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia giúp nhân dân thoát khỏi chế độ diệt chủng PolPot”.

Có những thuận lợi, may mắn nhưng cũng không phải không có khó khăn, trở ngại. Bởi, có những chuyến đi, đã xác định được địa điểm, phát hiện được những dấu tích chiến tranh nhưng lại không có sơ đồ, mộ chí nên việc kiếm tìm mộ liệt sỹ trở nên khó khăn gấp bội. Có khi mất gần nữa tháng ròng rã kiếm tìm rồi đành phải về tay không, nhưng cũng có những lần tìm thấy được hai - ba di hài và nhiều hơn nữa. Những lần như vậy, mọi nỗi mệt nhọc như được xua tan, bởi với các anh, dẫu có nhọc nhằn, vất vả bao nhiêu thì cũng chẳng thấm vào đâu so với nỗi day dứt khi đồng đội vẫn còn đâu đó ở nơi đất khách quê người.

Cách chân núi Chipang thuộc ấp Phlov Meas, xã Phlov Meas, huyện Rotanak Mondol khoảng 1,5 km, sau bao ngày tìm kiếm, dưới lớp đất lạnh khô, hình hài của người lính tình nguyện đã dần hiện ra trong tấm tăng cuốn vội cùng mẫu giấy ghi tên Huỳnh Văn Coi, hy sinh ngày 29/4/1984… Mấy chục năm nằm sâu dưới lòng đất, nét chữ, màu mực như muốn nhòa theo thời gian nhưng từng đó thông tin còn sót lại cũng đã là may mắn để có thể tìm về nơi chôn nhau, cắt rốn của Liệt sĩ ...

Thượng úy Nguyễn Hoàng Phi, Phân đội trưởng, phân đội 3, Đội K73 cho biết: “Trong quá trình cất bốc, chúng tôi đã cố gắng cất bốc một cách cụ thể và tỉ mỉ để không ảnh hưởng tới hài cốt. Sau khi hài cốt cất lên khỏi mặt đất thì chúng tôi kiểm tra rà soát lại nguồn thông tin còn sót lại ở dưới mặt đất. Và rất may mắn, chúng tôi đã tìm thấy mẫu thông tin vô cùng quý giá được đựng trong một túi nhựa. Lúc này, cảm xúc của tôi và đồng đội vỡ òa hạnh phúc. Chúng tôi đã gìn giữ và trân trọng thông tin này để qua đó xác định được thân nhân gia đình liệt sĩ, một phần nào đó an ủi được vong linh liệt sĩ hy sinh trên đất bạn”.

Pailin, ngày trở lại…

Đã qua 6 mùa tìm kiếm mộ phần của các liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh tại tỉnh Pailin, Vương quốc Campuchia nhưng với cán bộ, chiến sĩ Đội K73 mỗi lần trở lại mảnh đất này là mỗi một cảm xúc khác nhau...Và, niềm vui như vỡ òa là sau mỗi lần trở về, số hài cốt quân tình nguyện được quy tập ngày một nhiều hơn.

Trong đợt 2 giai đoạn XXII (mùa khô 2022 - 2023), đội K73 Long An đã quy tập, hồi hương được 40 hài cốt liệt sĩ trên khắp các núi đồi thuộc tỉnh Pailin - một con số phần nào đáp lại niềm mong đợi của anh em chiến sĩ, đồng thời cũng phản ánh được tình cảm, sự giúp đỡ chân thành của chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân tỉnh bạn đối với công tác tìm kiếm hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam. Đó cũng là kết quả của việc phát huy tốt vai trò dân vận khéo, ngoại giao nhân dân, tô thắm hơn hình ảnh người lính “Bộ đội Cụ Hồ”, “Bộ đội nhà Phật” nơi đất nước bạn... của các cán bộ, chiến sĩ đội K73 trên hành trình tìm kiếm đầy gian nan nhưng cũng hết sức thiêng liêng...

Là người chỉ huy bộ phận trực tiếp tìm kiếm hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam tại tỉnh Pailin, Thượng tá Trần Chí Công, Đội trưởng đội K73 luôn trăn trở với những khó khăn ở mảnh đất này. Theo đồng chí Công, trong những đợt tìm kiếm trước đây, số hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Pailin được hồi hương rất ít. Chính vì vậy, trong đợt 2, giai đoạn XXII, Đội K73 xác định đưa ra mục tiêu là tìm kiếm, cất bốc, hồi hương 20 hài cốt liệt sĩ.

Pailin - mảnh đất gắn với những dãy núi trùng trùng, điệp điệp. Ấy vậy mà “đèo cao thì mặc đèo cao”, không quản nắng mưa, sương gió, không quản đường sá xa xôi, hiểm trở, Đội hợp tác cùng với người dẫn đường đã đưa Đội K73 vượt qua những nơi còn bom mìn sót lại, hết chinh phục những ngọn núi vắng bóng người rồi đến những cánh rừng sâu hun hút. Qua bao gian nan trong suốt hành trình ý nghĩa này, tình cảm của lực lượng vũ trang tỉnh Pailin và Đội K73 càng trở nên keo sơn, bề chặt hơn.... Để từ đó, mỗi chuyến trở lại Pailin, việc thực hiện nhiệm vụ của Đội K73 ngày càng thuận lợi hơn.

Đại tá Tô Kim Khun, Tham mưu trưởng Tiểu Khu Quân sự tỉnh Pailin cho biết: “Tiểu khu quân sự tỉnh Pailin đã hợp tác với Đội K73 rất tốt. Tiểu khu đã tạo điều kiện cho Đội K73 nơi ăn ở trong doanh trại khang trang sạch đẹp. Đồng thời chỉ đạo đội hợp tác phối hợp cùng Đội K73 trong công tác tìm kiếm thông tin, vị trí hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh và nhận được nhiều kết quả tích cực”.

Thắt chặt tình đoàn kết

Trở lại tỉnh Svay Riêng, thời gian gần đây, dù tập trung cả lực lượng lật tung từng tấc đất trong từng cánh rừng hay địa chỉ người dân bản địa cung cấp nhưng các anh vẫn chưa thể tìm ra mộ chí của các liệt sĩ... Không đành lòng để các chú, các anh nằm lại, nhưng vì không còn thông tin đáng tin cậy nên các anh đành ngậm ngùi tạm ngưng và chuyển địa bàn tìm kiếm sau hơn 20 năm gắn bó với mảnh đất Svay Riêng nghĩa tình. Tạm xa Svay Rieng nhưng Ban chỉ đạo 515 tỉnh Long An và Ban chuyên trách tỉnh Svay Riêng vẫn thường xuyên giữ liên lạc, trao đổi để sớm có được những thông tin chính xác nhất về các liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam hy sinh.

Trải qua nhiều gian nan, vất vả nhưng với tinh thần đoàn kết, thống nhất cao, giai đoạn XXII, Đội K73 đã tìm kiếm, quy tập được 122 bộ hài cốt liệt sĩ trong đó có 01 bộ biết tên (vượt 157,8% so với chỉ tiêu). Kết quả đó đã phản ánh được tinh thần, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị tỉnh Long An, trong đó trực tiếp là Ban Chỉ đạo 515 tỉnh, cùng sự chủ động của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Long An trong việc thực hiện tốt công tác quán triệt, triển khai các kế hoạch, hướng dẫn của cấp trên, xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện nhiệm vụ giai đoạn XXII và ký kết biên bản phối hợp hoạt động với Ban Chuyên trách của Quân khu Đặc biệt và các tỉnh Svay Rieng, Battambang, Pailin - Vương quốc Campuchia. Cùng với đó, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Long An đã tổ chức các hoạt động kết nghĩa, giúp đỡ hỗ trợ lực lượng vũ trang các tỉnh Pailin, Battambang, Svay Rieng xây dựng cơ sở doanh trại, khám chữa bệnh miễn phí giúp người dân khó khăn của nước bạn… cũng đã góp phần tăng cường, thắt chặt thêm mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa tỉnh Long An và các địa phương của nước bạn.

Ông Phạm Tấn Hòa, Trưởng Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Long An khẳng định: “Trong thời gian qua, Ban chỉ đạo 515 đánh giá rất cao tinh thần trách nhiệm, thái độ kết quả thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, chiến sĩ Đội K73. Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo 515 của tỉnh cũng trân trọng ghi nhận và cảm ơn sự phối hợp hết sức chân tình quý báu của các ban chuyên trách tỉnh bạn, của người dân Campuchia trong việc cung cấp thông tin hết sức quý báu để ban chỉ đạo 515 thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao”.

Đội K73 với hành trình hơn 20 năm ấy cùng với sứ mệnh thiêng liêng đã, đang và sẽ viết tiếp trang sử của lòng tự hào về truyền thống “đền ơn đáp nghĩa” cao đẹp của dân tộc để các chú, các anh an lòng yên nghỉ trong dáng hình Tổ quốc. Sẽ còn những giai đoạn tiếp theo. Sẽ còn nhiều chuyến đi tiếp nối hành trình của của niềm tin và trách nhiệm. Cán bộ, chiến sĩ Đội K73 rồi sẽ lại lên đường cùng với hành trang của niềm tự hào và sứ mệnh thiêng liêng của thế hệ hôm nay đối với sự hy sinh cao cả của các thế hệ cha anh đã ngã xuống vì nền hòa bình, vì tình đoàn kết gắn bó bền chặt giữa 2 đất nước, 2 dân tộc Việt Nam - Campuchia./.

BIỆN CƯỜNG