Ngày nay trước sự phát triển của nền kinh tế thị trường, các hoạt động đời sống, tinh thần của mỗi quân nhân đều bị tác động ảnh hưởng. Đặc biệt, các sản phẩm văn hóa độc hại nếu xâm nhập vào đơn vị có thể làm xói mòn niềm tin vào mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc, gắn liền với xã hội chủ nghĩa; gây ra sự nghi ngờ về thành công của đường lối đổi mới, xây dựng và bảo vệ tổ quốc; thậm chí làm hoen ố phẩm giá, nhân cách con người Việt Nam, phai mờ hình tượng, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong mắt bạn bè quốc tế, gây dư luận xấu trong xã hội. Đó là cơ sở “ươm mầm”, “nảy nở” cho những thói hư, tật xấu dẫn đến tha hóa biến chất con người. Và chính nó là nguy cơ dẫn đến “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng, nhà nước và nhân dân ta.

Gần đây, không ít các vụ án xảy ra do “lây nhiễm” lối sống phương tây, đề cao hưởng thụ vật chất, sùng bái đồng tiền, vì tiền, coi thường nhân nghĩa, đạo lý, vi phạm pháp luật nhà nước, kỷ luật quân đội rất nghiêm trọng. Đặc biệt, có những cán bộ cao cấp của quân đội dù được tôi luyện trưởng thành trong chiến đấu cũng bị vấp ngã đã phải bị xử lý trước pháp luật. Phải chăng, việc phạm pháp, thoái hóa, biến chất ở một số cán bộ, chiến sĩ có nguyên nhân sâu xa từ sự lây nhiễm các sản phẩm văn hóa xấu độc, các tệ nạn xã hội thẩm lậu vào các cơ quan, đơn vị, vào đời sống hàng ngày của quân nhân do không được kiểm soát, kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi.

Thấy rõ sự nguy hại của văn hóa xấu độc, phản văn hóa và các tệ nạn xã hội đối với việc hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ chiến sĩ; lãnh đạo chỉ huy, cơ quan các cấp trong quân đội đã có nhiều chủ trương, giải pháp tích cực như: Đề xuát đúng mục tiêu, mô hình, nội dung, tiêu chuẩn xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, tổ chức đảng trong sạch vững mạnh, duy trì phong trào thi đua quyết thắng gắn với thực hiện cuộc vận động “phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị; đổi mới nội dung, hình thức giáo dục, xây dựng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống; xây dựng và sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hóa.

Không chỉ đề ra các chủ trương, giải pháp, việc xây dựng môi trường văn hóa quân sự trong mỗi đơn vị đều được cụ thể hóa bằng các việc làm cụ thể, tác động trực tiếp tới nhận thức của mỗi quân nhân. Kết hợp hiệu quả giữa xây và chống, trong đó, xây là giải pháp căn cơ, chiếm vị trí hàng đầu.

Trong xây dựng đời sống văn hóa, các cơ quan đơn vị đã chú trọng nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, văn nghệ. Hoạt động văn hóa, văn nghệ được tập trung vào các hoạt động sáng tác, biểu diễn các sản phẩm nghệ thuật mang đậm tính chất tuyên truyền đường lối cách mạng của Đảng, nhà nước, cổ vũ tinh thần yêu nước, nuôi dưỡng tinh thần lạc quan, yêu đời, xây dựng động cơ, trách nhiệm cho mỗi quân nhân. Đây cũng là một trong những cách đáp ứng yêu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao và đa dạng của cán bộ, chiến sĩ. Các hoạt động văn hóa, văn nghệ luôn được gắn kết chặt chẽ với hoạt động chính trị, tư tưởng, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu, học tập, lao động sản xuất của cán bộ, chiến sĩ. Từ đó, không tạo ra khoảng trống để các sản phẩm văn hóa độc hại, phản văn hóa, các tệ nạn xã hội có cơ hội xâm nhập vào đời sống tinh thần của quân nhân.

Xây dựng môi trường văn hóa quân sự luôn gắn liền với việc bồi dưỡng, giáo dục nâng cao trình độ mọi mặt của quân nhân. Trong đó, nâng cao ý thức chính trị, đạo đức, lối sống, luật pháp, cùng với việc bồi dưỡng tri thức và kỹ năng cần thiết về quân sự chiếm vị trí hàng đầu. Do vậy, các cơ quan, đơn vị đã chủ động đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cho mọi quân nhân về trình độ hiểu biết lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; truyền thống quân đội, đơn vị; tổ chức học tập, phổ biến nghị quyết của các cấp ủy Đảng tới từng cán bộ, chiến sĩ. Từ đó, giúp mỗi quân nhân giác ngộ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu cũng như nhận thức đầy đủ các nhiệm vụ chính trị, các giá trị văn hóa truyền thống của Đảng, của dân tộc và địa phương là cơ sở, nền tảng bảo đảm tính định hướng chính trị đúng đắn cho quá trình xây dựng đời sống văn hóa trong đơn vị. Đồng thời phát triển năng lực chân, thiện, mỹ của quân nhân.

Bên cạnh đó, trong những năm qua, toàn quân đã chủ động nâng cao chất lượng bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần, tăng mức đầu tư công sức, tiền của để xây dựng cảnh quan môi trường xanh sạch đẹp. Xây dựng mối đoàn kết cán - binh gần gũi, thân thiết. Bởi lẽ đời sống văn hóa nghèo nàn, chưa đảm bảo ở mức cần thiết, tự nó sẽ làm nảy sinh nhiều tiêu cực trong suy nghĩ và hành động của bộ đội, là mảnh đất tốt để các thế lực thù địch đẩy mạnh thực hiện âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” thúc đẩy “tự diễn biến, tự chuyển hóa” thực hiện phi chính trị hóa quân đội. Do vậy, việc đáp ứng được nhu cầu hưởng thụ của quân nhân sẽ cải thiện và nâng cao mức sống vật chất, tinh thần, tạo lối sống lành mạnh trong sinh hoạt là một giải pháp quan trọng nâng cao chất lượng đời sống văn hóa, tinh thần trong các đơn vị quân đội. Đồng thời sự quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau giữa quan hệ cán – binh tạo nên bầu không khí ấm áp, tin yêu, hiểu biết lẫn nhau, là tiền đề tạo nên sức mạnh đoàn kết trong thực hiện các nhiệm vụ.

Thực tế chỉ ra rằng, ở nơi đâu, cấp ủy đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị buông lỏng công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý công tác tư tưởng, văn hóa, chưa quan tâm tới đời sống văn hóa tinh thần của bộ đội thì những nơi đó các sản phẩm văn hóa độc hại, phản động, các tệ nạn xã hội có cơ hội xâm nhập. Chính vì vậy, việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, hiệu quả hoạt động công tác Đảng, công tác Chính trị, vai trò của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, đặc biệt là đội ngũ chính ủy, chính trị viên là một giải pháp quan trọng quyết định đến chất lượng đời sống văn hóa, tinh thần của cán bộ, chiến sĩ trong bối cảnh cuộc xâm lăng văn hóa ngoại lai ngày càng diễn biến phức tạp như hiện nay.

Với những giải pháp quyết liệt đồng bộ xây dựng môi trường văn hóa gắn với thực tiễn hoạt động quân sự sẽ gặt hái được những “mùa vàng bội thu”, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình” và các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, gây chia rẽ nội bộ của ta của các thế lực thù địch. Qua đó, tạo nên sức mạnh quân sự tổng hợp đập tan âm mưu “phi chính trị hóa quân đội”, xây dựng lực lượng vũ trang từng bước tiến lên hiện đại, bảo vệ vững chắc chủ quyền, lãnh thổ quốc gia, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao./.

Trần Văn Linh