Thời gian qua, ở một số chi bộ, chất lượng phê bình và tự phê bình còn hạn chế ảnh hưởng tới năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ và đội ngũ cán bộ, đảng viên; không giải quyết tốt những khuyết điểm, yếu kém ngay từ cơ sở; cán bộ, đảng viên có những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, vi phạm phẩm chất đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” … nhưng chi bộ chưa kịp thời phát hiện, xử lý dẫn đến không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị.

Những biểu hiện nêu trên có nhiều nguyên nhân, đặc biệt vai trò người đứng đầu ở các chi bộ chưa phát huy tốt năng lực, trách nhiệm, xem nhẹ nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong Đảng, tổ chức sinh hoạt qua loa, đúng kỳ, để lập văn bản báo cáo; xác định và lựa chọn nội dung của buổi sinh hoạt chưa chính xác; có nội dung chưa thông qua cấp ủy, chi bộ đã tự ý quyết định; công tác quản lý đảng viên chưa chặt chẽ; đội ngũ cán bộ đảng viên chưa tự giác tự phê bình và phê bình, ngại đấu tranh, sợ va chạm, trù dập…

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh coi trọng nguyên tắc tự phê bình và phê bình trong Đảng phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, bảo đảm công khai, dân chủ, từ trên xuống và từ dưới lên, gắn với sửa chữa, biểu dương, khen thưởng thì mới phát huy được tác dụng. Trong đó, bảo đảm công khai, dân chủ là một trong những yếu tố quan trọng, làm cho việc thực hiện nguyên tắc tự phê bình và phê bình vừa nghiêm túc, vừa đạt hiệu quả cao.

Người căn dặn trong thực hiện tự phê bình và phê bình cần tránh lo sợ mất thành tích của tập thể, của lãnh đạo mà che giấu khuyết điểm, hoặc bao che cho đồng chí mình. Cán bộ, đảng viên nể nang không phê bình, để cho đồng chí mình cứ sa vào lầm lỗi, đến nỗi hỏng việc. Nể nang mình, không dám tự phê bình, để cho khuyết điểm của mình chứa chất lại. Thế thì khác nào mình tự bỏ thuốc độc cho mình!

Theo đó, ý thức tự giác của mỗi đảng viên trong tự phê bình và phê bình là yếu tố góp phần quan trọng tạo nên niềm tin cho quần chúng Nhân dân, sự đoàn kết thống nhất và sức mạnh của Đảng. Sự kết hợp chặt chẽ giữa ý thức tự giác với nguyên tắc kỷ luật nghiêm minh của Đảng là đòi hỏi đối với mọi đảng viên trong tự phê bình và phê bình cũng như trong sinh hoạt Đảng nói chung.

Để thực hiện tốt nguyên tắc tự phê bình và phê bình, mỗi cán bộ, đảng viên cần hiểu rõ tầm quan trọng của tự phê bình và phê bình để trong các hoạt động của mỗi tổ chức, ý thức tự phê bình và phê bình luôn được đề cao; qua đó, không chỉ giúp nhau sửa chữa sai lầm, khuyết điểm, mà quan trọng hơn, kiên quyết đấu tranh với những biểu hiện suy thoái để góp phần củng cố vững chắc niềm tin của quần chúng Nhân dân đối với Đảng, đối với chế độ.

Cán bộ lãnh đạo, quản lý phải là những người gương mẫu, đi đầu trong tự phê bình và phê bình, luôn có thái độ nghiêm túc trong kiểm điểm, đánh giá những ưu điểm, nhược điểm của mình, của các cấp ủy viên và các đảng viên để đều cùng kịp thời sửa chữa khuyết điểm, khắc phục hạn chế, phát huy ưu điểm, đồng thời, làm gương về tự phê bình và phê bình. Cán bộ, đảng viên phải thường xuyên chủ động, tự giác thực hiện tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng cũng như trong các hoạt động khác.

Bất luận mọi hoàn cảnh, người đảng viên Đảng Cộng sản phải thể hiện được tính tự giác, tự trọng để không rơi vào tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân, làm việc vô nguyên tắc; mạnh dạn tự phê bình và phê bình góp phần xây dựng chi bộ trong sạch vững mạnh; tự phê bình và phê bình hiệu quả cũng là thang thuốc chữa bệnh, là vũ khí loại trừ những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, tạo nên sức mạnh đoàn kết thống nhất, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn cách mạng mới.